MAŁOPOLSKA JESIEŃ

                           BABIE LATO W MAŁOPOLSCE

                   Jakże szybko czas płynie...! Miesiąc po miesiącu, rok po roku, stulecie po stuleciu...Zmienia się wszystko wokół nas – w przyrodzie, w życiu...

Wszystko przemija, by się odrodzić – to prawo Natury, a temu przemijaniu towarzyszą barwy, zapachy i melodie w powietrzu czyli klimaty i... nic tego nie zmieni.

                                                                                                             Ewa Utracka

  

                                                                   Wschód słońca...

                                        Poranne "morza mgieł" w Beskidach

                                           Zimowity - zwiastuny jesieni

   

                                      Cud - drzewo "rodzące" i jabłka i gruszki

   

                              Romańska baszta XIV-wiecznego zamku w Czchowie

    

                                                 Dolina Dunajca w Czchowie

   

                                                   Poranek w Czchowie

   

                                                       Pogórze Wiśnickie

   

                         ...Idąc drogą przez złocisty, ciepły i pachnący jesienią las...

   

      Szlak Architektury Drewnianej, Iwkowa. Kościół pw. Nawiedzenia NMP; poł. XVw.

   

                   Wnętrze kościoła. Na belce tęczowej krucyfiks z XIVw, oraz figury NMP i św. Jana Ewangelisty z XVw.

   

                 Renesansowa polichromia w prezbiterium przedstawia Mękę Pańską

   

                                    Jezioro Rożnowskie w porze Babiego Lata

   

                                 Jesienny rejs statkiem po Jeziorze Rożnowskim

   

                         Zamek Tropsztyn (XIVw) w Wytrzyszczce nad Dunajcem

   

                                     Tropie; "zawrót" Dunajca i ujście Łososiny

   

               Beskidzki "świątek  drewniany,"św.Jan Nepomucen; Zbyszyce, XVIIIw

   

                             Warowny kościół pw. św.Bartłomieja (XVw); Zbyszyce

    

                               Główny ołtarz kościoła; piękne freski w absydzie

   

                                   Kamień nagrobny przy kościele w Zbyszycach

   

             Krajobraz Pogórza Rożnowsko - Ciężkowickiego oglądany z góry Jamna

   

                                       Szymbark, skansen wsi pogórzańskiej

   

                                                   Piec w izbie chałupy

   

                                           Żarna - wspomnienie dawnych czasów

   

                                                 Ognik szkarłatny w ogrodzie

   

                         Renesansowy dwór obronny rodziny Gładyszów; Szymbark

   

                                                 Malowidła ścienne we dworze

   

                                                    Renesansowy portal

   

                                                Pierwszy śnieg w Beskidach

   

                                            Symbol tatrzańskiej jesieni - szarotka

   

                  Schronisko na Hali Gąsienicowej; widok na Żółtą Turnię i Orlą Perć

   

                Widok na Tatry Zachodnie - Giewont, Kopę Kondracką i Małołączniak

   

                                          Nosalowe Turnie i Podtatrze

   

                                      Wisła w podkrakowskich Przegorzałach

   

                                       Opactwo Benedyktynów w Tyńcu, XIIw.

   

                                                        Kapliczka przydrożna

   

                  Opuszczona, tajemnicza, neogotycka willa w Piekarach; II poł.XIXw.

   

                                                   Stary park wokół willi

   

                             Ruiny zamku Leliwitów (XIVw), Melsztyn nad Dunajcem

   

                                     Widok z góry zamkowej na dolinę Dunajca

   

                     Zabytkowe domy mieszczańskie i wysokie krawężniki w Zakliczynie - najmniejszym mieście Małopolski

   

                                                          Wiejska droga

   

            Europejskie Centrum Muzyki prof.Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach

   

                             Sala koncertowa dla 650 słuchaczy - "serce" ECM

   

                                         Jak dźwięki fortepianu wspaniale brzmią!

   

                        Kolory złotej, polskiej jesieni czyli Babiego Lata w ogrodzie

   

                                                  "Słońce już zaszło..."

fot. Ewa Utracka

   

CIEKAWE MIEJSCA W RUMUNII

                                    Grota solna w Turda. Najniższy poziom w grocie

            STARA KOPALNIA W TURDA

               Pół godziny jazdy autokarem ze stolicy Transylwanii, Cluj – Napoca i jestem w Turdzie. Turda to 58 - tysięczne przemysłowe miasto, od końca XIIw. zamieszkałe przez Sasów (dziś stanowią oni niewielki procent społeczności miejskiej), o bogatej i skomplikowanej historii, czyste i zadbane.

W okresie podboju Dacji przez Rzymian, nad rzeką Aries w miejscu dzisiejszej Turdy istniała osada o nazwie Potaissa, która w ręce najeźdźców dostała się przed 106r. ne.

Tu założono obóz wojskowy, w którym stacjonował V Legion Macedoński cesarza Trajana, zaś obok, jak w przypadku prawie każdego obozu rzymskiego, rozwijało się miasto.

Po tamtych czasach do dziś pozostały fundamenty łaźni rzymskich, kamień milowy z łacińskimi napisami i datą świadczącą o obecności Rzymian, a także inne pamiątki z wykopalisk w pobliskim Cluj – Napoca.

W czasach rzymskiego panowania w prowincji Dacja wydobywano sól kamienną.

W okolicy dzisiejszego miasta Turda istnieją miejsca, gdzie sól pozyskiwano w średniowieczu, a pierwsza wzmianka o eksploatacji złóż pochodzi z 1075r.

Na obrzeżach miasta, w innej kopalni eksploatowano złoża od czasów habsburskich (1690 r), a prace wydobywcze zakończono w niej w 1932r.

Z czasem salina im.Rudolfa stała się obiektem muzealnym, w okresie okupacji (II wojna światowa) schronem przeciwlotniczym, a po1990r - atrakcją turystyczną i centrum leczenia schorzeń dróg oddechowych.

                                  Turda, salina im.Rudolfa. Wejście do kopalni

Pchnęłam ciężkie drzwi i - weszłam w inny świat. Powiało chłodem.

   

                                                           Chodnik kopalniany

                                                     Solna ściana chodnika

Poruszałam się chodnikiem wśród słonych ścian o ciekawych deseniach, który wiódł przez stare, XVIII - i XIX - wieczne wyrobiska do wyjścia odległego o 5km.

Jak w każdej kopalni i tu jest mała górnicza kaplica, owiana piękną legendą.

                                              Górnicza kaplica św.Barbary

Zgodnie z prastarym podaniem księżna krakowska Kinga, córka króla Węgier Beli IV z dynastii Arpadów chcąc wspomóc swoich poddanych wrzuciła pierścień wgłąb szybu z takiej właśnie kaplicy w Maramuresz, który niebawem znaleziono w drążonym pierwszym szybie w Bochni (Ipoł.XIIIw.)

   

    Muzeum starej  - kopalni Maszyna do rozdrabniania, kruszenia i transportu brył soli

   

   

Wędrując przez pomieszczenia muzealne w dawnych wyrobiskach oglądałam pomysłowe, drewniane konstrukcje służące do cięcia, kruszenia i transportu urobku; 

                           W atmosferze kopalni sól wytrąca się i osadza wszędzie

                                 Drewniana galeria dla turystów pod stropem saliny

jednak największe wrażenie, nie tylko na mnie ale i na innych zwiedzających zrobiła przechadzka drewnianą galerią biegnącą pod stropem ogromnej komory prastarej kopalni.

                                       Widok z galerii na potężną grotę solną

Żadne zdjęcie nie odda jej przestrzeni! Widok z galerii na dół jest niesamowity: widać duży, ciemny staw, po którym pływały łódki i rzęsiście oświetlone miejsca, gdzie można uprawiać pewne dyscypliny sportowe, przechadzać się i słuchać muzyki - czyli wypoczywać wdychając tutejsze powietrze.

Na najniższym poziomie kopalni spotykam kuracjuszy – dorosłych i dzieci. Salina im.Rudolfa stała się centrum haloterapii czyli terapii solnej, gdzie wykorzystuje się kopalnię soli i jej mikroklimat, a więc stałą temperaturę 10 – 12st C bez względu na porę roku, wilgotność i brak zanieczyszczeń w powietrzu, dla poprawy zdrowia w zakresie chorób układu oddechowego.

                                     Widok z galerii na najniższy poziom groty

                 "Diabelski młyn" oraz inne pomieszczenia i urządzeni dla kuracjuszy 

                             Szyb dla windy i przystań dla łodzi - widok z galerii

                                 Pomost, przystań, łodzie i miejsca do relaksu

                                                      Stoły do ping-ponga

                                             Amfiteatr z widownią dla 200 osób

Windami dostałam się na dno wielkiej groty. 

   

                                               Deseń ścian solnych

Ściany w „solny” deseń, tu i ówdzie widoczne drobne, wiszące „sople soli” lub duże, piękne nacieki, doskonale wyeksponowane. 

                                    Nacieki solne w postaci "sopli"

                            Oto, jak Natura przyozdobiła grotę

Zaczęłam i ja mój spacer: oto jasno oświetlona przystań dla łódek, którymi odwiedzający pływają po rozległym, słonym stawie;

                                  Łodzie oczekujące na chętnych w przystani

                      Amatorzy rejsu po solankowym stawie właśnie odpływają

nie brak chętnych do korzystania z „diabelskiego młyna” – z jego kabin roztacza się fantastyczny widok na potężną grotę; 

   

                             Kabina "Diabelskiego młyna" w fantastycznej scenerii

w boksach ustawiono stoły do ping-ponga, widać grających;

                                                    Gracze w ping-ponga

   

                                      Stół bilardowy oczekuje na grających

można zagrać w badmintona, w piłkę, w kręgle; nie brak także stołów bilardowych; są wyznaczone miejsca do gimnastyki leczniczej 

   

                              Pomieszczenie z matami do gimnastyki leczniczej

i oczywiście, plac zabaw dla dzieci dobrze wyposażony, a wokół ławki, ławeczki i stoły.

   

                                            Plac zabaw dla "milusińskich"

   

                     Można i zwyczajnie posiedzieć sobie nad solankowym stawem

   

Nie brak tu także kawiarni i sklepiku ze słodyczami i pamiątkami.

Wykupując bilet w kasie za nieduże pieniądze można w grocie solnej będącej także centrum rekreacyjno - rozrywkowym spędzić nawet i pół dnia nie nudząc się – mam na myśli najmłodszych kuracjuszy i widząc mamy z wózkami oraz turystów młodszych i starszych.

Zanim zjechałam windą na dół, trafiłam do „salki” zwanej Chamber Echo i przeprowadziłam test: głośno krzyknęłam: echoooo…i ono odpowiedziało mi dokładnie 16 razy. Powtórzyłam doświadczenie parokrotnie – efekt był ten sam – salina ma doskonałą akustykę.

Z uwagi na tę zaletę na dnie groty solnej znajduje się niewielki amfiteatr, na ok.200 miejsc na widowni, gdzie odbywają się koncerty – podobnie jak u nas, w Wieliczce.

   

                                                          Most nad stawem

   

                                         Na mostku - oddycha się tu lekko

 

Trochę było mi szkoda opuszczać podziemny świat saliny Rudolfa i jej atrakcje.

Oddychało mi się lekko i przyjemnie, gdy wchodziłam do windy i wędrowałam korytarzem, wśród soli, do ciężkiej bramy – wejścia do świata realiów, światła dziennego i letniego upału.

Listopad 2012r                                                                               Ewa Utracka

fot. Ewa Utracka