Wieliczka, szyb Regis, jedyny zachowany, średniowieczny szyb (XIVw)
WIELICZKA
– POMNIK HISTORII POLSKI
Historia pozyskiwania soli w
Małopolsce, w rejonie Wieliczki i Bochni sięga IXw ne.
Metodą stosowaną w owych czasach było
warzelnictwo soli z powierzchniowych źródeł solankowych.
Osada
górnicza powstawała na pd-wsch od Krakowa, a właściwie od wawelskiego grodu i podgrodzia. Z upływem czasu osada rozrastała
się, a znaczenie jej rosło, gdyż powstające młode państwo
Piastów potrzebowało funduszy na utrzymanie dworu i drużyny
książęcej, a warzelnie przynosiły znaczne dochody.
W połowie XIIIw odkryto pokłady soli
kamiennej co spowodowało zmianę metody jej pozyskiwania. W 1290r
dostatnia osada uzyskała prawa miejskie.
Nowe miasto nadal
rozrastało się i bogaciło.
Następne stulecie przyniosło
utworzenie Żupy Krakowskiej – tak nazywano kopalnie i warzelnie
soli w Wieliczce i Bochni, z siedzibą administracyjną w wielickim
zamku, zaś urzędnik zarządzający Żupą z ramienia panującego
był nazywany żupnikiem. Dochody z Żupy Krakowskiej w XIVw osiągały
1/3 dochodów skarbu państwa Piastów, a później Jagiellonów.
Wydarzenia z codziennego życia miast żupnych składające się na
ich historię właściwie były częścią historii królewskiego
Krakowa, a więc leżąca w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy
Wieliczka była świadkiem wielkiej historii naszego kraju.
Bogata jest historia ostatnich stuleci
miasta – znalazłszy się w granicach monarchii Habsburgów w
wyniku rozbiorów królestwa Polskiego „dokładało się” do
skarbca zaborcy.
Ciekawostką Wieliczki są legendy
opowiadające o powstaniu kopalń tutejszych związane ze św.Kingą
księżną krakowską i królewną węgierską.
Ciekawostką również są dla nas „turystyczne”
zainteresowania naszych XVI-wiecznych rodaków, gdyż zaistniała
wówczas możliwość oglądania kopalni i pracy gwarków. Renesans
przyniósł bowiem pragnienia poznawania i podziwiania świata (wystarczy
wspomnieć odkrycie Ameryki Pn i Pd, podróż dookoła świata
Francisa Drake'a, zdobycie Meksyku, Peru i Chile oraz spłynięcie
Amazonką do Oceanu Atlantyckiego choć akurat Koronie Hiszpańskiej
nie przynoszą one w naszych oczach wielkiej chluby), przyciągając
podróżników i ciekawskich do odbycia „podróży do wnętrza
Ziemi”.
Przechadzając się ulicami sędziwej
Wieliczki, Plantami, Aleją św. Jana Pawła II można oglądać jej
rynki, wieże szybowe, interesujące zbiory muzealne w Zamku Żupnym,
piękne świątynie - dzieła sztuki sakralnej oraz inne ciekawe
miejsca i obiekty.
Na uwagę zasługuje także część uzdrowiskowa
w parku św.Kingi, gdyż już w początkach XXw salina pełniła i
pełni nadal również taką funkcję.
Stara kopalnia
soli”Wieliczka”, jedna z najstarszych w Europie, to curiosum
Natury, dzieło umysłu i pracy rąk ludzkich w skali światowej, a
zanurzenie się w labirynt podziemnych korytarzy i pięknych grot
dostarcza zwiedzającym niezapomnianych wrażeń.
Ewa Utracka
Pałac Konopków (XVIIIw), obecnie siedziba IPN-u w Wieliczce
Wieliczka - Rynek Dolny (dawniej - Rynek Solny)
Kościół św.Klemensa, patrona górników; XIXw
Pomnik Adama Mickiewicza przy wielickich Plantach
Wielickie Planty
Krzyż Katyński i Pomnik Odrodzenia Polski uroczyście odsłonięty 3 Maja 2015r
Magistrat - siedziba władz miasta i gminy Wieliczka
Zamek Żupny - dawna siedziba zarządu kopalń soli
Za zamkową bramą
Wnętrza muzealne w Zamku Żupnym
Wystawa solniczek
Wystawa solniczek
Wystawa solniczek
Zamek Żupny (przeł.XIII i XIVw) i kościół św. Klemensa
Baszta obronna (XIVw) w ogrodzie żupnym
Kościół św. Klemensa - fasada, obok dzwonnica z XVIIw
Ołtarz główny kościoła
Nawa i ołtarze boczne
Nawa główna kościoła i organy
Rynek Górny w Wieliczce
Malowidło 3D na płycie Rynku Górnego
Gwarkowie idący do kopalni
Kamienice przy Rynku Górnym
Ulica wiodąca do Rynku Górnego w Wieliczce
Aleja św. Jana Pawła II
Pomnik naszego Papieża przy aleji Jego Imienia; w tle mury obronne
Szyb Zgórsko zasypany w XVII w; zabytkowy budynek i wieża szybowa
Kopalnia soli w Wieliczce; zabytkowy szyb Daniłowicza (XVII w)
Kombajn chodnikowy - pracował w tutejszej kopalni jeszcze w latach 90-tych XXw
Park św. Kingi (poł. XVIIIw); dawne łazienki salinarne, dziś hotel dla kuracjuszy
Posąg gwarka; fontanna w Parku św. Kingi
Solny Młyn- podziemne uzdrowisko w komorach solnych i szyb św. Kingi z XIXw
Park św. Kingi; zabytkowa kolejka
Tężnia solankowa w uzdrowisku Wieliczka, czynna przez cały rok
Dziedziniec tężni solankowej w Wieliczce
Galeria spacerowa, Park św. Kingi i szyb Daniłowicza - widok z wieży tężni
Widok z wieży tężni na klasztor Franciszkanów (XVIIw) i szynobus jadący do Krakowa
Warzelnia soli z 1913r nadal czynna - widok z wieży tężni
Galeria spacerowa tężni
Klasztor Franciszkanów i kościół-Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej
Fasada kościoła
Prezbiterium, ołtarz główny i ołtarze boczne
Ołtarze
Ambona i ołtarze
Neogotycka Sztygarówka, niegdyś Szkoła Górnicza dziś siedziba władz powiatu
Pierzeja jednej z ulic miasta
Żegnaj, urocza Wieliczko!
fot. Ewa Utracka
Copyright by Ewa Utracka
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz